बुटवल,
आज हरितालिका तीज पर्व नेपालभरि महिलाहरूले धुमधामका साथ मनाउँदै छन्।
यो पर्व हिन्दू नारीहरूको लागि विशेष महत्त्व राख्छ, जहाँ उनीहरूले भगवान शिव र पार्वतीको
आराधना गर्दै व्रत बस्ने गर्छन्। तीजको अवसरमा महिलाहरू नयाँ पहिरनमा सजिएर समूहमा
भेला हुन्छन्। पारम्परिक गीतहरू गाउँदै नाचगान गर्छन् र विभिन्न स्थानमा पूजा गर्ने
परम्परा निर्वाह गर्छन्। पशुपतिनाथ मन्दिर, लगायतका देशका विभिन्न मठ मन्दिरमा
चौपारीमा आज तीज मनाउन आउने महिलाहरूको भीड देख्न सकिन्छ। माइत जान पाएका महिलाहरूले
पनि यस अवसरमा आफ्ना आफन्त, दिदीबहिनीहरूसँग रमाइलो गर्दै यो पर्व मनाउँछन्। तीज पर्वले
महिलाहरूलाई धार्मिक आस्था, सामाजिक एकता, र सांस्कृतिक पहिचानको महसुस गराउँछ।
तीज हिन्दू नारीहरूको लागि अत्यन्त महत्त्वपूर्ण चाड हो,
जुन भाद्र शुक्ल द्वितीयादेखि पञ्चमीसम्म चार दिनसम्म मनाइन्छ। यो पर्व विशेष रूपमा
भगवान शिवको आराधना, व्रत, र नाचगानसँग सम्बन्धित छ। नेपाली हिन्दू महिलाहरूले यो पर्व
स्वतन्त्रता, आनन्द, र सांस्कृतिक पहिचानका रूपमा मनाउँछन्। पछिल्ला वर्षहरूमा तीज
अन्य धर्म र जातजातिका महिलाहरूले पनि हर्षोल्लासका साथ मनाउन थालेका छन्। यो पर्व
मुख्य रूपमा नेपालभर मनाइन्छ, र भारतका केही क्षेत्रमा पनि यसको प्रभाव देख्न पाइन्छ।
तीजको धार्मिक महत्त्व पौराणिक कथनमा आधारित छ। हिमालय पुत्री
पार्वतीले भगवान शिवको दीर्घायु र कल्याणको लागि कठोर तपस्या गरेकी थिइन्। तपस्याको
फलस्वरूप महादेवले उनलाई पत्नीका रूपमा स्वीकार गरेका थिए। यस घटनाको सम्झनामा तीजको
व्रत प्रचलनमा आएको मानिन्छ। पार्वतीले तपस्या गरेको दिन, जुन भाद्र शुक्ल तृतीयाको
दिन थियो, आजसम्म हिन्दू महिलाहरूले भगवान शिवको आराधना गर्दै यो व्रत बस्दै आएका छन्।
तीज पर्वमा व्रत बस्नका अतिरिक्त गणेश चतुर्थी र ऋषि पञ्चमीलाई
पनि महत्त्वका साथ मनाइन्छ। विशेष रूपमा तीजको दिन महिलाहरू व्रत बस्छन्, जसमा उनीहरूले
दिनभर जल र अन्न ग्रहण गर्दैनन्। बेलुकी महिलाहरूले शिवको आराधना गर्न मण्डप तयार पार्छन्,
पूजा गर्छन्, र रमाइलो गर्दै नाचगानमा संलग्न हुन्छन्। पशुपतिनाथ मन्दिर लगायतका शिव
मन्दिरहरूमा महिलाहरूको ठूलो भीड देखिन्छ।
तीजको मुख्य आकर्षण भनेको महिलाहरूको पुनर्मिलन हो। विवाहपछि
पराइघरमा बसेका महिलाहरू माइतीको सम्झनामा तीज पर्वलाई प्रतीकात्मक रूपमा मनाउँछन्।
यो पर्वले महिलाहरूलाई आफ्ना माइती, दिदीबहिनी, र साथीहरूसँग पुनर्मिलन गर्ने अवसर
प्रदान गर्छ। तीज पर्वको समयमा महिलाहरूलाई विशेष रूपमा मीठा परिकारहरू खुवाइन्छ र
नयाँ लुगा लगाइन्छ। माइतीको सम्झनालाई कम गर्ने, तनाव हटाउने, र घरको जिम्मेवारीबाट
मुक्ति पाउने अवसरको रूपमा तीजलाई लिइन्छ।
