संस्कृतमा एउटा भनाइ प्रचलित छ, ‘एक लज्जाः परित्यज्य, सर्वत्रः विजयी भवेत ।’ एउटा लाज छाडेपछि सबै जितिन्छ ।
यो एउटा व्यङ्ग्यात्मक उक्ति पनि हो, ‘लाज नभएका मान्छेसित कसैको केही लाग्दैन, उनीहरू सबैतिर जितेरै छाड्छन्, सज्जनले नै पर हट्दिन पर्छ ।’
लाजको सामान्य अर्थ भित्रैदेखि लाग्ने संकोच वा धक मान्नु हो । लाजले व्यक्तिलाई नैतिक बन्धनमा बाँधेर आत्मानुशासनमा बस्न प्रेरित गर्छ । त्यसैले लाज मानव जातिको गहना भनिएको हुनुपर्छ । लज्जाको सम्मान गर्नेलाई समाजले पनि सम्मान गर्छ । लज्जाको कदर गर्न नसक्ने व्यक्तिको समाजमा पनि इज्जत हुँदैन ।
कुनै पनि कुरा गर्नका लागि आत्मविश्वासको कमीले उत्पन्न हुने एक प्रकारको संवेग नै लाज हो । रिस, खुसीजस्तै लाज पनि एउटा संवेग हो । जुन संवेगलाई मान्छेले सकारात्मक र नकारात्मक दुवै तरिकाले प्रयोग गर्छन् ।
नराम्रो काम गर्न मान्छेहरू लजाउनुपर्छ, त्यसैले यो हामी जन्मिंदै प्राप्त भएको गुण हो । नराम्रो काम गर्नका लागि लजाउनुपर्नेमा केही मान्छेहरू भने राम्रो काम गर्न लजाउने गर्छन् ।
Source: Online Khabar
